„GRENLANDIA 2012”

 

I Wyprawa Polarna Wrocławskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego i Uniwersytetu Wrocławskiego

Śladami Profesora Alfreda Jahna – Honorowego Obywatela Wrocławia

organizowana pod Patronatem

J.M. Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego prof. Marka Bojarskiego

i

Prezydenta Wrocławia dr. Rafała Dutkiewicza

Badania polarne prowadzone są przez badaczy z Uniwersytetu Wrocławskiego od ponad 50 lat. Mają więc swoją długą historię. Dotychczas obszarem eksploracji wrocławskich polarników był głównie Spitsbergen, stanowiący część Svalbardu. Grenlandia – największa wyspa świata pokryta lądolodem, nie była w okresie powojennym poligonem badawczym wrocławskich naukowców. Tradycje jednak istnieją, bowiem w latach 30-tych ubiegłego stulecia pierwszą polską wyprawę na Grenlandię zorganizował dr Aleksander Kosiba z Uniwersytetu we Lwowie, późniejszy profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. W wyprawie tej uczestniczył również znakomity geomorfolog Alfred Jahn, profesor i były rektor naszej uczelni, oraz honorowy obywatel Wrocławia.

Tegoroczna wyprawa będzie ekspedycją trzech wrocławskich hydrogeologów z Instytutu Nauk Geologicznych, mających zamiar przeprowadzenia badań naukowych w zachodniej części Grenlandii. W skład wyprawy wchodzą: dr hab. prof. Henryk Marszałek – kierownik wyprawy, dr Lech Poprawki oraz mgr Michał Rysiukiewicz – doktorant. W wyprawie będzie również uczestniczył Michał Adamski – student ostatniego roku geologii. Ekspedycja organizowana jest przy współudziale Wrocławskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego. Organizacją wyprawy z ramienia WrOZŻ kieruje kapitan Ewa Skut. Wyprawa została objęta honorowym patronatem przez J.M. Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego profesora Marka Bojarskiego i Prezydenta Wrocławia doktora Rafała Dutkiewicza.

Plan wyprawy naukowej zakłada rekonesans zachodniego wybrzeża Grenlandii w pasie ograniczonym miejscowością Nuuk i wyspą Disko, przy wykorzystaniu jachtu „Stary”, na którym uczestnicy mają zamiar spędzić około trzech tygodni. Ten środek transportu pozwoli na dotarcie do często trudno dostępnych miejsc wykonania pomiarów hydrogeologicznych i hydrochemicznych, w tym poboru prób wody i skał do badań laboratoryjnych. Całość wyprawy rozpoczyna się 12 maja 2012 r., kiedy to na jachcie „Stary” żeglarze wypłyną ze Szczecina w kierunku Grenlandii, a zakończy się przypłynięciem do Szczecina 30 września 2012 r. Na początku lipca przez okres 3 tygodni do wyprawy dołączą wrocławscy naukowcy prowadząc badania naukowe w Zachodniej Grenlandii. Wyprawa miałaby więc charakter badawczorekonesansowy, oprócz przeprowadzenia objętych programem badań hydrogeologicznych i mikrobiologicznych w rejonie wyspy Disko, miałaby za zadanie sprawdzenie aktualnych możliwości przeprowadzenia w przyszłości stacjonarnej wyprawy na Grenlandię śladami profesora Alfreda Jahna i Aleksandra Kosiby. Stąd objęcie również programem obszaru fiordu Arfersiorfik, gdzie były prowadzone przedwojenne badania polarne. Jednym z zadań wyprawy grenlandzkiej jest określenie środowisk biotycznych w wodach termalnych i zimnych zachodniej Grenlandii przy współpracy z mikrobiologami z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Badania hydrogeologiczne i hydrogeochemiczne polarnego środowiska wodnego prowadzone są w Uniwersytecie Wrocławskim w ramach cyklu badań w Arktyce (m.in. klimatycznych, geomorfologicznych, glacjologicznych, biologicznych), rozpoczętych w naszej uczelni w 2003 roku po kilkuletniej przerwie. Inicjatywa wznowienia wypraw polarnych Uniwersytetu Wrocławskiego wyszła ze strony profesora Andrzeja Witkowskiego, Dziekana istniejącego wówczas Wydziału Nauk Przyrodniczych.

Działalność wrocławskich polarników w Arktyce włączona jest w nurt ogólnoświatowych badań nad zmianami różnych ekosystemów, jakie zachodzą w środowiskach polarnych w związku ze zmianami klimatycznymi. Celem badań, realizowanych w okresie ostatnich kilku lat, było m.in. określenie tempa i zakresu zmian globalnych w ekosystemach tych obszarów. Badania polarne zaowocowały powstaniem licznych i znaczących publikacji naukowych a ich wyniki prezentowane były na różnych konferencjach zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. Rola i znaczenie naszego ośrodka akademickiego rośnie w miarę zaangażowania się wrocławskich polarników w różne programy badawcze.

Mam nadzieję, że tegoroczna ekspedycja wniesie również pewien wkład w rozwój polskich

badań polarnych. Liczę, że aura w okresie grenlandzkiego lata polarnego okaże się łaskawa i zaplanowane w ramach wyprawy badania uda się w pełni zrealizować.

 

Dr hab. prof. Henryk Marszałek – kierownik wyprawy naukowej

.